آیا تتر سرمایه ایرانی هارا مسدود خواهد کرد؟

هفته گذشته بعد از آنکه وزارت خزانه‌داری آمریکا با انتشار شیوه‌نامه‌ای از کسب‌وکارهای فعال در حوزه ارز دیجیتال خواست تا از دور زدن تحریم‌ها جلوگیری کنند، نگرانی‌ها در رابطه با مسدودشدن سرمایه ی کاربران ایرانی‌ در صرافی‌ها و کیف پول‌های خارجی افزایش یافت. درحال حاضر نگرانی‌ها در رابطه با ارزهای دیجیتال متمرکزی مانند تتر همچنان ادامه دارد و سوال اینجاست که با توجه به متمرکز بودن سازوکار تتر، آیا عرضه‌کنندگان این استیبل کوین در ادامه سرمایه کاربران کشورهای تحریم شده، مانند ایران را مسدود میکنند یا خیر؟

مدتی است که تنظیم کنندگان جهانی در پی کنترل بیشتر در حوزه ارز های دیجیتال هستند و قصد دارند با قانون‌گذاری و نظارت بیشتر مانع استفاده از ارزهای دیجیتال در جرایم مالی، پولشویی، حملات باج‌افزاری و مواردی از این قبیل شوند.

کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) که یک نهاد بین‌المللی برای مبارزه با پولشویی و جرایم مالی است، چند روز قبل اعلام کرد که قصد دارد در 28 اکتبر (۶ آبان) دستورالعملی جدید در رابطه با ارزهای دیجیتال و پلتفرم‌های فعال در این حوزه صادر کند. جزئیات این دستورالعمل هنوز مشخص نیست، اما در اطلاعیه ی آن گفته شده است که کارگروه ویژه اقدام مالی انتظار دارد کشورها و بخش خصوصی در سریع‌ترین زمان ممکن استانداردهای این نهاد را در ارتباط با ارزهای دیجیتال بپذیرند و مطابق با آن عمل کنند.

همچنین وزارت خزانه‌داری آمریکا هفته گذشته از طریق دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی یا همان «اوفک» (OFAC) شیوه‌نامه‌ای را برای کسب‌ و کارهای حوزه ارز های دیجیتال منتشر کرد که مختصرا در آن بیان شده بود که پلتفرم‌های فعال در این حوزه باید از ارائه خدمات به کشورهای تحریم شده خودداری کنند. اوفک در شیوه‌نامه خود اظهار کرده است که شرکت‌های آمریکایی فعال در صنعت ارز دیجیتال باید موقعیت مکانی دقیق کاربران خود را رهگیری کنند و اگر به موردی برخوردند که در آن شخصی از کشورهای تحریم‌شده به پلتفرم آنها مراجعه کرده بود، نسبت به مسدود‌ کردن آن آی‌پی (IP) اقدام کنند.

با توجه به تحریم‌بودن ایران از سمت آمریکا، فعالیت تریدر های ایرانی در پلتفرم‌های بین‌المللی خصوصاً صرافی‌های متمرکز آمریکایی، مدت‌هاست که با خطراتی مواجه بوده است. با این حال، صدور این شیوه‌نامه از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا و تصمیم کارگروه ویژه اقدام مالی به اتخاذ یک دستورالعمل جداگانه در روزهای آتی، باعث شده است تا تریدر های ایرانی بیش از پیش نگران مسدود شدن دارایی‌ هایی خود در پلتفرم‌ های خارجی ارز دیجیتال شوند.

کارشناسان به‌طور کلی معتقدند که نگهداری بلندمدت سرمایه در صرافی‌های متمرکز خارجی، به غیر از مسائل مربوط به تحریم‌ها، با خطرات امنیتی زیادی مواجه است و همواره توصیه می‌کنند که برای نگهداری طولانی‌مدت ارزهای دیجیتال از کیف پول‌های غیرامانی (non-custodial) شخصی استفاده شود تا بتوان خطرات احتمالی را به حداقل رساند. به باور کارشناسان، ساختار غیرمتمرکز شبکه ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم، مانع از دسترسی اشخاص به سرمایه کاربران در کیف پول‌های غیرامانی می‌شود.

اما تتر یک ارز دیجیتال باثبات متمرکز است؛ یعنی سازمانی متمرکز آن را عرضه و مدیریت می‌کند. با توجه به اینکه تتر برخلاف ارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم غیرمتمرکز نیست و گردانندگانش تا حدی توانایی کنترل آن را دارند، تریدر های ایرانی نیز نسبت به این استیبل کوین کمی بدبین هستند. سوال اینجاست که آیا آیا گردانندگان تتر می‌توانند دارایی آنها را بلوکه کنند یا خیر؟

گفتنی است که در کد منبع یا همان «Source Code» قرارداد هوشمند تتر که بر بستر شبکه اتریوم عرضه شده است، تابعی به‌نام «addBlackList» وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان آدرس‌های مشخصی را مسدود و به لیست سیاه اضافه کرد. یعنی توسعه‌دهندگان تتر این امکان را دارند که بتوانند در صورت نیاز آدرس‌های مشخصی را مسدود کنند. درواقع درباره تتر فرقی ندارد که دارایی خود را در کیف پول شخصی نگهداری کنید یا صرافی؛ این شرکت می‌تواند هر آدرسی را مسدود کند.

لازم به ذکر است که تتر تا به امروز تلاشی برای مسدودکردن آدرس‌های مربوط به یک کشور خاص نکرده است و تمام موارد مسدود شده متهم به مشارکت در جرایم مالی و سایبری بوده‌اند.

برخی معتقدند که خطر استیبل کوین‌های متمرکزی مانند تتر بسیار جدی است و به سرمایه‌گذاران توصیه کرده‌اند که استیبل کوین‌های غیرمتمرکزی مانند دای (DAI) را جایگزین نمونه‌های متمرکز کنند. برخی نیز میگویند بعید به نظر می‌رسد که عرضه‌کنندگان تتر بخواهند دارایی سرمایه‌گذاران خرد چند کشور خاص مانند ایران را مسدود کنند.

نظر شما در این باره چیست؟